Skip to main content
Station 07

Dieren in het veen

Hoogveen - biotoop voor zeldzame soorten

Voor dieren is het leven in het hoogveen bepaald niet eenvoudig. De temperatuurschommelingen zijn extreem en de zure, schrale grond biedt weinig voedsel. Ook zijn er weinig broedplekken.

Toch zijn er wel degelijk dieren hier te vinden. Zij zijn speciaal toegerust op het leven in het veen. Juist dat maakt dat veel van deze soorten met uitsterven worden bedreigd of al uitgestorven zijn. Zij kunnen namelijk niet uitwijken naar een andere biotoop als hun hoogveen verdwijnt.

Te land, ter zee en in de lucht

Natuurgebied Melmmoor/Kuhdammoor maakt deel uit van het Europese vogelreservaat Esterweger Dose en biedt onderdak aan tal van vogels.

De wulp voelt zich bijvoorbeeld heel erg thuis in het boomloze natuurlandschap van hersteld hoogveen. Ook de uiterst zeldzame goudplevier vindt hier zijn voedsel.

In de licht drassige randgebieden die als grasland worden gebruikt zijn vogels te vinden die vroeger ook in het hoogveen en de aangrenzende gebieden leefden, zoals de kievit, de grutto en de tureluur.

kiebitz 1

Kievit (Vanellus vanellus)

uferschnepfe

Grutto (Limosa limosa) (c)AKFW

Wulp (Numenius arquata)
De grootste Europese steltvogel bouwt zijn nest op de grond.

Al gehoord: Goudplevier

De roep van de goudplevier is nogal melancholiek, klinkt ongeveer als 'tluu' en wordt steeds herhaald als er gevaar voor het nest dreigt. Bij het baltsen klinkt het gezang van de goudplevier vanaf grote hoogte, ritmisch klagend: "tluu-ieie, tluu-ieie".

Al gezien: Grutto

Wie het kleine niet eert...

Wie oog heeft voor detail zal in het hoogveen ook heel bijzondere insecten en andere kleine dieren kunnen ontdekken, met name, vlinders, libellen en spinnen. Sommige vlinders en hun rupsen leven uitsluitend van planten die in het hoogveen groeien.

Er bestaan ook libellen die alleen in het zure veenwater hun eitjes leggen, waaruit de libellelarven zich ontwikkelen. Bij de gewone pantserjuffer leggen de vrouwtjes en de mannetjes samen - als tandem - de eitjes in de stengel van een oeverplant.

Ook reptielen, zoals de levendbarende hagedis en de adder zijn hier aan te treffen. Het veen is hun jachtgebied.

Bedreigde vogelsoort - de goudplevier

Hij komt voor op plekken die andere vogels mijden: de goudplevier. Hij voelt zich thuis in de natte heide en de zompige graslanden van het hoogveen. In dit weidse gebied met alleen maar lage struiken heeft hij goed zicht in alle richtingen en kan hij zich ongehinderd lopend voortbewegen.

Goudplevieren foerageren in de vrijwel boomloze hoogveengebieden van het Melmmoor/Kuhdammoor en vinden hun broedplaatsen in het open landschap van de Esterweger Dose.

Het verdwijnen van de hoogveengebieden heeft de goudplevier tot een zeldzame diersoort in Europa gemaakt. Hij staat daarom op de rode lijst van broedvogels die in Duitsland met uitsterven worden bedreigd.

In de deelstaat Neder-Saksen loopt sinds 1993 een beschermingsplan voor goudplevieren. Alle broedparen worden geteld en hun nesten worden bewaakt tot het moment dat de jongen uitvliegen.

De Esterwege Dose heeft sinds 2001 de status van EU-vogelreservaat en is een van Duitslands grootste en belangrijkste veencomplexen. Het is van groot belang dat het veen en de randgebieden behouden blijven en worden doorontwikkeld voor de goudplevier en de andere vogels van het open hoogveen.

De goudplevier in het kort (Pluvialis apricaria)
Grootte: ca. 27 cm.
Broedgebied: van IJsland tot [aan] Siberië
Legtijd: vanaf half april Broedzorg: door mannetjes en vrouwtjes
Broedtijd: ca. 29 dagen
Kuikens: nestvlieders
Voedsel: insecten, larven, wormen, slakken, spinnen, bessen, grassen en zaden

Luister naar de goudplevier

tafel12 01
De goudplevier dankt zijn naam aan de goudgele tipjes van zijn bruinzwarte veren

tafel12 02
Perfect gecamoufleerd: De kuikens lijken met hun goudgeel en zwart dooraderde bovenkant nog het meest op een stuk veenmos.

tafel12 03
Alleen in de lente en in de broedperiode draagt de goudplevier zijn pronkkleed: Voorhoofd, wenkbrauwstreep en kin zijn witachtig, keel, lel, borst en buik zijn zwart.

© Gemeinde Esterwegen. Alle rechten voorbehouden.